Bestaan er lenzen voor een prisma-afwijking?

Helaas is het heel moeilijk om een prisma te corrigeren met contactlenzen. De prisma maakt plaatselijk de lens dikker en dus zwaarder, waardoor het zware stukje meestal naar beneden zakt. Op die manier verdraait de lens (en dus ook de prisma) waardoor deze niet helemaal naar behoren werkt. Tegenwoordig kunnen in harde of vormstabiele contactlenzen wel verticale prisma's gecorrigeerd worden maar het is eerder aan te raden om bij een prisma over te stappen op een bril of contactlenzen icm een prisma corrigerende bril.


Een prisma-afwijking is trouwens niet hetzelfde als een cilinderafwijking. Bij een prisma-afwijking zien mensen vaak dubbel (ook wel dubbelfocus genoemd). Dit probleem komt meestal door de oogstand. Door allerlei omstandigheden kan een scheefstand van de ogen ontstaan. Door dit te corrigeren wordt het beeld voor (een van) beide ogen op het netvlies iets verplaatst naar de juiste plaats, zodat het beeld met twee ogen weer enkel wordt gezien.

Een prisma-afwijking kan latent of manifest zijn. Is het latent dan is het alleen bij het dissociëren van de ogen: bijvoorbeeld bij het dichtdoen van de ogen of in het donker. Bij het kijken kan de persoon nog zelf de ogen in de gelijke stand houden. Dit latente scheefstaan gebeurt dan bij elke knipperslag van de ogen en kan erg vermoeiend zijn. 


Bij de manifeste vorm staan de ogen altijd wat scheef en indien het beeld van een van de twee ogen niet door de hersenen onderdrukt (suppressie) worden, is er ook een hinderlijk dubbelzien.

Indien de juiste prisma wordt aangemeten kan dit zeer verlichtend zijn voor klachten.


Klachten bij latent scheelzien kunnen zijn: 

  • Vermoeidheid
  • Dubbel zicht
  • Hoofdpijn 
  • Duizeligheid 
  • Misselijkheid (misselijk zijn)
  • Toename migraine

Scheelzien komt zeer vaak voor. Bij kinderen tot 5%.

Oorzaken van een scheefstand kunnen zijn:

  • Aangeboren of genetisch bepaald 
  • Lui oog (amblyopie): amblyopie kan ook door scheelzien juist veroorzaakt worden. 
  • Ongecorrigeerde sterkte-afwijking (meestal +) 
  • Diverse systeemaandoeningen als spierziekte en MS 
  • Hersentrauma of trauma rond de oogkas 
  • Door staaroperatie (trekken aan oog tijdens de operatie)
  • etc…


Een prisma mag niet zomaar aangemeten worden! Het verkeerd aanmeten van prisma's kan er immers voor zorgen dat de klachten nog erger worden , waardoor een toename van de scheefstand kan optreden. Laat uw bril dus enkel door een ervaren optometrist of oogarts aanmeten.